اختلال روان پریشی اشتراکی

از دسته اختلالات روان پریشی که درفردی که ارتباط نزدیک با شخص یا اشخاص دارد که هذیان دارند. فرد نیز دچار هذیان شود.در زیر به بررسی ویژگی ها و برخی علل این اختلال پرداخته می شود.

تعریف

شامل نظام هذیانی است که بین دو یا چند نفر مشترک می‌باشد؛ قبلاً اختلال پارانوئید القایی یا جنون دوتایی خوانده می‌شد.

همه‌گیرشناسی

این اختلال نادر است؛‌در زنان و افرادی که به علت ناتوانی‌های جسمی به افراد دیگر وابسته‌اند شایع‌تر است. در ۹۵٪ موارد بیماران اعضای یک خانواده هستند و معمولاً شامل دو خواهر می‌باشند.

سبب‌شناسی

علت این اختلال عمدتاً ‌روان‌شناختی است؛ با این حال احتمالاً یک تأثیر ژنتیکی نیز وجود دارد، چون این اختلال غالباً اعضای یک خانواده را درگیر می‌کند. اعضای خانواده بیماران مبتلا به این اختلال در معرض خطر اسکیزوفرنی قرار دارند. عوامل روان‌شناختی یا روانی – اجتماعی عبارتند از یک ارتباط اجتماعی منزوی، که در آن یک نفر سلطه‌پذیر و وابسته بوده و دیگری غالب است و دارای یک نظام روان پریشی تثبیت شده می‌باشد.

 اختلال سایکوتیک مشترک

A. در بافت ارتباط نزدیک با شخص یا اشخاص دیگری که هذیان جا افتاده‌ای دارند. فرد نیز دچار هذیان شود.
B. محتوای این هذیان با هذیان جا افتاده آن فرد یا افراد دیگر مشابهت داشته باشد.
C. اختلال را نتوان با یک اختلال سایکوتیک دیگر (مثل اسکیزوفرنی) یا یک اختلال خلقی با خصایص سایکوتیک توجیه کرد و نیز ناشی از اثرات جسمی مستقیم یک ماده (مثلا ماده‌ای که مورد سوء‌مصرف قرار می‌گیرد. یا یک دارو) یا یک بیماری طبی عمومی نباشد.

عوامل روان پریشی

خصوصیات روان‌پریش غالب از طریق فرد سلطه‌پذیر تا حدی تماس خود را با واقعیت حفظ می‌کند، در حالی که شخصیت سلطه‌پذیر با درماندگی و اضطراب،‌خواهان مراقبت و پذیرش توسط فرد غالب است. این دو نفر غالباً یک رابطه قویاً دو سوگرا دارند.

تشخیص، نشانه‌ها، و علائم

هذیان‌های گزند و آسیب شایع‌ترین نوع هستند؛ تظاهر اصلی این اختلال، مشترک بودن و پذیرش کورکورانه هذیانی توسط دو نفر است. ممکن است این دو نفر برای خودکشی یا دیگرکشی توافق نمایند. میزان بهبود این اختلال متغیر است و در بعضی موارد تا ۱۰ تا ۴۰٪ کاهش می‌یابد. به صورت سنتی،‌باید بیمار سلطه‌پذیر را از بیمار غالب و روان‌پریش جدا کرد؛‌نتیجه مطلوب این اقدام تقلیل سریع علائم روان‌پریشی است. در صورت برطرف شدن علائم، ممکن است بیمار سلطه‌پذیر دارای معیارهای یک اختلال روان پریشی دیگر،‌نظیر اسکیزوفرنی یا اختلال هذیانی باشد.

درمان

بیماران باید از یکدیگر جدا شوند و به شریک سلطه‌پذیر و وابسته شود تا روش‌های حمایتی دیگری را برای جبران ارتباط از دست رفته پیدا کند. داروهای ضد روان پریشی برای هر دو شریک بیماری مفید واقع می‌شوند.