سوالهای ساده بپرس!
معمولا اضطراب نوجوانان ، عکسالعملی طبیعی نسبت به استرس است. اتفاقهایی شبیه به امتحانها، ملاقات با افراد جدید، صحبت در جمع و حتی مسابقات ورزشی، چنین احساسی به آنها میدهد اما برخی نوجوانان عکسالعملی قویتر نسبت به چنین موقعیتهای استرسزایی نشان میدهند. حتی ممکن است فکر به چنین موقعیتهایی آنها را در معرض نشانههای اصلی استرس قرار دهد.
اما اضطراب، اتفاق خوشایندی است و میتواند در موقعیتهای احساسی به کمک افراد بیاید.
برای مثال، زمانی که در حال درس خواندن برای یک امتحان هستید، اضطراب شب امتحان به کمکتان میآید تا با جدیت بیشتری درس بخوانید اما در مواقع دیگر همین اضطراب آنقدر دست و پا گیر میشود که به شما ضربه میزند، مخصوصا زمانی که این اضطراب غیرمنطقی و بیش از اندازه میشود و اجازه نمیدهد تمرکز کافی داشته باشید.
گاهی اضطراب بین شما و دوستانتان قرار میگیرد، مخصوصا زمانی که از بیرون رفتن یا تلفن زدن به دوستانتان طفره میروید تنها به این دلیل که ترسیده یا حساس شدهاید. این، دقیقا زمانی است که باید کاری برای پایین آمدن سطح اضطرابتان انجام دهید و از دوران نوجوانی زندگیتان لذت کامل ببرید.
چطور جلوی اضطراب نوجوانان را بگیریم؟
بیشتر نوجوانها راهی برای فرار از اضطرابهایشان پیدا میکنند. مهم است بتوانید احساساتتان را تشخیص دهید. برای آنکه بدانید چه احساسی دارید و چرا چنین احساسی دارید تشخیص مدل موقعیت کمک ویژهای به شما میکند. گاهی تنها پذیرش موقعیت استرسزا به شما کمک میکند و برای کنار آمدن با موقعیت وارد عمل میشود تا اضطرابتان پایین بیاید. اگر مقیاسی برای اندازهگیری اضطراب به دست آوردهاید و همچنان نمیتوانید خودتان را کنترل کنید، بهتر است سراغ پزشکان متخصص بروید.
اصلیترین نشانههای استرس بیمارگونه
شما احساس اضطراب، نگرانی و ترس بیدلیل میکنید. به صورت طبیعی، نوجوانان برای اتفاقهای خاص احساس اضطراب میکنند. شبیه به یک امتحان سخت یا یک روز مهم در زندگیشان، اما اگر دلیل مشخصی برای این احساس وجود نداشته باشد، نشان میدهد سطح اضطراب بسیار بالاتر از توقع شماست.
نگرانیتان برای اتفاقهای روزمره بیش از اندازه است. برخی نگرانیها طبیعیاند اما اگر این احساس به صورت مداوم اتفاق میافتد، چندان طبیعی نیست که برای اتفاقهای معمول، اضطراب بیش از اندازه داشته باشید.
مدام در حال چک کردن کارهایتان هستید. آیا این کار را درست انجام دادم؟ گاهی حتی آن را دوباره از ابتدا انجام میدهید تا مطمئن شوید اما تکرار این چک کردنها نشانه خوبی نیست و یکی از علایم استرس بیجاست. نمونهاش زمانی که یک مساله را برای شب امتحان حل میکنید و بارها سراغ همان یک مساله ریاضی میروید.
میترسید که نتوانید در موقعیتهای مشخص، عکسالعمل درست انجام دهید. شبیه به قرار گرفتن در موقعیت امتحان.
برنامه آرامشبخش خودتان را بسازید
برای پایین آوردن نشانههای اضطراب، باید زمانی نزدیک به ۲۰ دقیقه در روز برای خودتان درنظر بگیرید. تا آنجا که میتوانید از اتفاقهایی که ذهنتان را متشنج میکنند فاصله بگیرید. صدای موسیقی کامپیوتر را قطع کنید و تلفن همراه خود را در حالت سایلنت قرار دهید. در طول این ۲۰ دقیقه، روی فکرهای لحظهتان تمرکز کنید و تمام فکرهایی که از خارج از محدوده به ذهنتان میرسد، پس بزنید.
سعی کنید متوجه شوید کدام قسمت از اعضای بدنتان در حالت آرامش به سر میبرند و کدام هنوز آرام نگرفتهاند. در حالی که این مراحل را پشت سر میگذارید، تصور کنید تکتک عضلات بدنتان در حالت آرامش به سر میبرند و از عصبیت دور میشوند. تصویری از این عضلهها و اعضا در ذهنتان بسازید.
روی تنفستان تمرکز کنید و در انتهای این ۲۰ دقیقه، چند لحظهای روی احساساتی که در این چند دقیقه تجربه کردهاید، دقت و توجه کنید کدام یک از اعضای بدنتان، در حالت آرامشبخش به سر میبرند و کدام یک همچنان وضعیت مساعدی ندارند.
برخی افراد بر اثر تجربه به این نتیجه رسیدهاند نگاه به لامپ کمنور، آواز خواندن، دعا، نگاه به یک شی خاص یا حتی منبع نور مثل شمع، کمک بیشتری به آنها میکند اما تعجب نکنید اگر بلافاصله پس از بلند شدن از سرجایتان، دوباره همان احساس عصبیت و استرس گذشته به شما بازگشته است. بیشتر نوجوانها، احساس رفع استرس کامل را پس از هفتهها تلاش روزانه به دست میآورند و در نهایت با مدلی که از خودشان اختراع کردهاند به این احساس میرسند.
مراجعه به پزشک
معمولا والدین از بردن نوجوانهایشان نزد پزشک متخصص روانشناس فراریاند و استرس آنها مخصوصا نزدیک روزهای امتحان را اتفاقی کاملا طبیعی میدانند. آن را جدی نمیگیرند و به سادگی از کنار آن میگذرند اما واقعیت اینجاست که استرسهای ناشی از این روزها، در نوجوان باقی میماند و اگر عکسالعملهای تند نسبت به موقعیتهای استرسزا نشان میدهد، اصولا به پزشک متخصص نیاز دارد تا او را از شر این استرسها نجات دهد.
آماری در یکی از نشریات انگلیسیزبان منتشر شده که نشان میدهد ۱۳ درصد نوجوانها پس از روزهای امتحانات نیز در استرس شبهای امتحان باقی میمانند و خودشان نمیتوانند به این وضعیت عکسالعمل مناسب نشان دهند.
