آنهاکه گمان میکنند یک زن، به صرف بیوه یا مطلقه بودن طبیعتش تغییر میکند و همچون مردان، آماده و تشنه ازدواج موقت با هر مردی میشود سخت در اشتباهند.
یک زن، پس از صمیمی شدن با مردی که با او دوست شده است، درگیر رابطهای عاطفی میشود و نمیتواند به راحتی او را کنار بگذارد. از این رو برای زن، ازدواج موقت نمیتواند دورهای کوتاهمدت داشته باشد. او از مرد عشق و عاطفهای گرم و درازمدت میخواهد و حاضر است برای نگه داشتن محبوب خود به هر کاری دست بزند.
مشکل دیگری که زنان در ازدواجهای موقت پیدا میکنند، نگرانی از بارداری و بیماریهای مقاربتی است. این نگرانی چندان غیرمنطقی نیست، چه از نظر زیستشناختی ثابت شده است زنان هنگامیکه در برابر یک بیماری مقاربتی قرار میگیرند، بیش از مردان مستعد ابتلا به آن هستند.
زنان جوان بیوه یا مطلقه، ازدواج دائم میخواهند. آنها آرزو دارند پس از سالها تحمل رنج و رهاشدن از گرفتاریهای زندگی اندوهبار پیشین، در کانون گرم خانوادهای پایدار قرار بگیرند نه اینکه کوتاهمدت به مردی دل ببندند که یا آنهارا با وعده ازدواج فریب داده است یا در دام وابستگی عاطفی خود گرفتار ساخته است.
وقتی با رابطههای کوتاهمدت زنان جوان مخالفت میشود، عدهای با پیش کشیدن بحث جایز بودن ازدواج موقت، سنگ دین را به سینه میزنند و از «احیای سنت متروکه» سخن میگویند. بیشتر این مدافعان، مردان متاهلی هستند که به خاطر برخورداری از امکانات مالی و از روی تنوع طبیعی به روایاتی که متعه را مستحب میدانند استناد میکنند.
در حالی که اولاً نمیدانند یا میدانند ولی خود را به غفلت میزنند که امام کاظم(ع) به صراحت فرموده است: «متعه بدون هیچ قید و شرطی، برای کسی که خداوند او را به ازدواج دائم بینیاز نکرده است حلال و مباح است.» و نیز آن حضرت به بعضی از دوستان خود نوشت:«اصرار بر متعه نکنید… به وسیله متعه خود را از همسران دائمیتان بازندارید.» (روضه المتقین، ج ۸ ، ص ۴۷۸)
و ثانیا زمانی میتوانند این عمل را به آسودگی خاطر انجام دهند که جامعه یا حداقل اعضا خانواده دو طرف، به حدی از آگاهی و ظرفیت رسیده باشد که مجبور نباشند برای یک عمل مستحب چند فعل حرام مانند دروغ، ظلم به همسر و فرزندان، خلف وعده و پیمانشکنی و گاه دشنام و خشونت را مرتکب شوند. زنان جوان نیز بدانند اگر میخواهند مردی را به ازدواج با خود ترغیب کنند بهتر است از نظر جسمی دست نایافتنی باشند.
ازدواج موقت، به عنوان یک راهکار جنبی در کنار ازدواج دائم که برنامه اصلی و زیربنایی مجتمع اسلامی است میتواند مانع گسترش بیماریهای روانی، انحرافهای اخلاقی آسیبهای اجتماعی شود و به تحکیم بنیان خانوادههای دائم کمک کند.
به شرط آنکه همچون سایر احکام جامع فقهی پس از کارشناسیهای علمی و روشن شدن، فروعات و ابعاد گوناگون آن قانونی شود و آنگاه از طریق فرهنگسازی همهجانبه، قانعکننده و آرامشبخش از تاریکیهای اضطرابآور و غیراخلاقی کنونی در آید و به صورت برنامهای دینی، پیشرفته و مورد احترام در اختیار همگان قرار گیرد.
دکتر محمود گلزاری