معاون کل و سخنگوی وزارت بهداشت ضمن ارایه آخرین آمار اختلالات روانپزشکی در کشور، گفت: مطالعات دلالت بر آن دارد که تنشهای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی ایجاد شده یا به وجود آمده در فواصل زمانی مشخص، تاثیرات مستقیم بر سلامت روان مردم داشته است.
دکتر ایرج حریرچی در نشستی خبری با بیان اینکه به طور متوسط ۲۳.۴ درصد از جمعیت بالغین کشور دچار یک اختلال روانپزشکی در طول یک سال بودهاند، گفت: این میزان در میان زنان ۲۷.۶ درصد زنان و در میان مردان ۱۹.۴ درصد است؛ یعنی از هر چهار نفر در گروه سنی بالای ۱۵ سال، یک نفر از اختلال روانپزشکی ضعیف تا متوسط و در موارد کمتری شدید رنج میبرد.
وی با بیان اینکه احتمال وجود یک اختلال روانپزشکی در طول عمر از ۱۸ تا ۳۶ درصد متغیر است، (یعنی یک نفر از هر سه تا شش نفر)، افزود: شیوع اختلالات روانپزشکی در طول یک سال در استانهای مختلف کشور از بین ۱۲.۸ درصد تا ۳۶.۳ درصد متغیر بوده است. در تهران این میزان ۳۰.۲ درصد بوده است.
یعنی تقریبا یک نفر از هر سه نفر. البته در تهران میزان این اختلالات در فواصل نزدیکتری اندازهگیری شده است و این مطالعات دلالت بر این دارد که تنشهای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی ایجاد شده یا به وجود آمده در فواصل زمانی مشخص، تاثیرات مستقیم بر سلامت روان مردم داشته است.
اختلالات روان در زنان ۳۸ درصد بیشتر از مردان
حریرچی با بیان اینکه میزان بروز اختلالات روانی در زنان به طور واضحی و به میزان ۳۸.۵ درصد بیشتر از مردان بوده است، گفت: با افزایش سن، مشکلات روانی نیز افزایش مییابد. بیشترین میزان اختلالات روانی در افراد بالای ۶۵ سال است. همچنین با افزایش میزان سواد، اختلالات روانی کاهش مییابد و بالاترین میزان اختلالات روانپزشکی در افراد بیسواد است.
در عین حال در شهرنشینان میزان اختلالات روانی بیشتر از روستانشینان بوده است. افراد همسر از دست داده (چه با طلاق چه با فوت همسر) نیز دچار اختلال بیشتر روانی هستند.
وی ادامه داد: از منظر بار بیماریها در کشور، یعنی از لحاظ سالهای از دست رفته عمر به دلیل مرگ ناشی از بیماری و سالهای زندگی توام با ناتوانی، هم اکنون مجموع بیماریهای روانی و اعتیاد بعد از بیماریهای قلبی عروقی رتبه دوم را دارند و تاثیر بسیار بیشتر از بیماریهایی مثل سرطان، دیابت و حوادث ترافیکی بر بار بیماریها در کشور خصوصا و عمدتا از طریق سالهای زندگی توام با ناتوانی دارند.
افسردگی و اضطراب از عوامل اصلی سالهای از دست رفته عمر
حریریچی با بیان اینکه اختلالات روانی به دلایل گوناگونی مانند زمینههای ارثی، شیوه زندگی، مشکلات اجتماعی و… بستگی دارد، گفت: اگر معیارهای سلامت روان را بشناسیم و بتوانیم با دیگران و محیط اطرافمان تعامل داشته باشیم، میتوانیم عوامل آسیبزا به شخصیت سالم را شناسایی کنیم و به شخصیتی سالم برسیم. سلامت روان بیش از اینکه موضوعی شخصی باشد، موضوعی اجتماعی است.
وی با بیان اینکه جامعه ناسالم در خود بیاعتمادی و بدگمانی ایجاد کرده و مانع رشد افراد میشود، افزود: اما جامعه سالم این امکان را به افراد میدهد که به یکدیگر عشق بورزند و قدرت تعقل خود را بارور کنند.
باید توجه کرد که برخی معیارهای سلامت روان شامل رفتارهای غیرانطباقی، پریشانی شخصی، انحراف از هنجارهای اجتماعی و… است. سلامت روان با فکر، عواطف و رفتار انسانها ارتباط دارد؛ یعنی فردی که از سلامت روان خوبی برخوردار است، میتواند عملکرد موثری هم در جامعه داشته باشد