همیشه داستان زندگی جوجه تیغی برایم جالب بوده است. حیوانی که زمانی به صورت جمعی زندگی میکرد و وقتی زمستانها به صورت چندتایی دور هم جمع میشدند، تیغهایشان در تن همدیگر فرو میرفت. پس از آن تصمیم گرفتند جدا زندگی کنند تا از تیغهای هم آزار نبینند اما وقتی جدا شدند، مشکلات تازهای سربر آورد؛ حالا هم زودتر شکار میشدند و هم زودتر میمردند.
چون گرمایی که در زمستانها از رهگذر قرار گرفتن کنار یکدیگر نصیبشان میشد، دیگر از میان رفته بود. جوجه تیغی حتی پس از اینکه طعم موفقیتهای زندگی در تنهایی را چشید، تصمیم گرفت به زندگی در گروه برگردد و تیغهای اطرافیانش را تحمل کند ولی گرما و امنیت بیشتری داشته باشد.
اگر ما انسانها به تنهایی قلهای را فتح کنیم، لذت نمیبریم. یک بار به شاگردانم گفتم دور هم جمع شوند و به مدت یک دقیقه کف بزنند. همه شاد و خندان شروع به کف زدن کردند. بعد، از یکی از آنها خواستم به تنهایی بیاید و یک دقیقه کف بزند. او شروع کرد به دست زدن ولی ثانیه به ثانیه شلتر میشد و در ثانیه بیستم از من خواست اجازه دهم دست زدن را تمام کند.
او متوجه شد این کار در تنهایی هیچ لطف و لذتی ندارد. پس خوشی در تنهایی عاید نمیشود و نمیتواند لذتآور باشد. از طرفی، کسانی که قلههای ثروت و شهرت را به قیمت له کردن دیگران فتح کردهاند، امروز احساس افسردگی میکنند.
پول و ثروت خوب است ولی نه به هر قیمتی. آنها هم که میگویند طالب مقام نیستیم و پست و مقام، آرامش را از ما میگیرد، در حقیقت مقام را فقط برای خودشان میخواهند ولی کسانی که در جمع دیگران و در رقابت با آنها به مقام میرسند، از آن لذت میبرند. اصولا هر موفقیتی که در جمع حاصل شود، سینرژی ایجاد میکند.
متاسفانه گاهی موفقیت را چنان تکبعدی میبینیم که آن را معادل رفاه و آرامش شخصی تلقی میکنیم در حالی که موفقیت یعنی رضایت از وضع موجود و امید برای رسیدن به فردای بهتر، در عین فکر کردن به دیگران. هیچ کس حاضر نیست زندگی با تمام امکانات در یک کاخ مجلل را به قیمت تنها زیستن بپذیرد.
انسانها با هم زندگی میکنند و به زندگی جمعی نیاز دارند. حتی حیوانات هم به صورت گروهی شکار میکنند یا کنار هم میخوابند. مقایسه عمر یک درخت تک افتاده با درختهایی که کنار هم میرویند نیز نشان میدهد عمر دومی بیشتر است.
اگر میخواهیم خوش و باطراوت باشیم و همه این طراوت را در ما ببینند، نیاز داریم در جمع باشیم و دیگران نیز ما را تشویق کنند یا مورد انتقاد قرار دهند. اصولا ما موفق میشویم تا دیگران موفقیت ما را ببینند.
دکتر علی شاهحسینی، مدرس دانشگاه