پاییز با مهر و مهربانی می رسد
شیما نادری
وقتی یک بچه مدرسهای داشته باشید تفاوت فصل تابستان را با باقی فصلها بیشتر حس میکنید. برای برخی والدین رسیدن پاییز مثل آمدن بهار خوشحالکننده است، بالاخره همینقدر که یک بچه شیطان و پرانرژی پنج شش ساعتی را در جایی امن مثل مدرسه بگذراند خودش نعمت بزرگی است ضمن اینکه شما در همان پنج شش ساعت غیبت فرزندتان میتوانید برای خودتان کلی برنامهریزی فردی کنید. حالا بد نیست در کنار تمام این حرفها گوشه نگاهی هم به راه و رسم دانشآموز پروری به خصوص اگر آن دانشآموز یک نوجوان باشد، داشته باشید.
- اتاق دانشآموز باید مناسب باشد: جالب است بدانید نور نامناسب و ناکافی سبب خستگی چشم میشود تا جاییکه گاهی گفته میشود پنجاه درصد خستگی هنگام درس خواندن میتواند مربوط به نور فضای مطالعه باشد. به وسایل گرمایشی و سرمایشی اتاق هم دقت کنید، اگر اتاق بیش از حد سرد یا گرم باشد بازدهی یادگیری دانشآموز پایین میآید.
- با مشاور مدرسه در ارتباط باشید: اگر در رابطه با مسائل تربیتی نوجوان به مشکلی برمیخورید میتوانید با مشاور مدرسه در ارتباط باشید، خوبی مشاور مدرسه این است که از وضعیت انضباطی و تحصیلی فرزند شما مطلع است و تا حدودی با او آشنایی دارد.
- تغییرات دوران نوجوانی را به رسمیت بشناسید: فرزند شما دیگر یک کودک دبستانی نیست، او نوجوان شده و حالا در مدرسه راهنمایی یا دبیرستان درس میخواند، نخواهید که برای تمام کارهایش گزارش لحظه به لحظه به شما بدهد به جای آن به نشانهها و رفتارهایش دقت کنید، دوستانش را بشناسید و تماسهای تلفنیاش را دورادور زیر نظر داشته باشید.
- او را فقط با خودش مقایسه کنید: یادتان باشد نتایجی که فرزندتان میگیرد باید با هوش و ظرفیت خودش سنجیده شود نه با پسردایی یا دختر عمه. مقایسه کردن نوجوانان یکی از مخربترین رفتارهای والدین است که اثرات بدی بر اعتماد به نفس فرزندان میگذارد.
- نمره مهم نیست: با توجه به اینکه هنوز هم نوجوانان با نمره سروکار دارند و احتمالا آخرین گروهی هستند که با این نمرات دست و پنجه نرم میکنند بد نیست قبل از هر چیز این نکته را بگوییم که، پدر و مادر گرامی، قرار نیست فرزند شما در تمام درسها نمرات ممتاز داشته باشد، طبیعی است که او در برخی دروس قویتر و در برخی دیگر ضعیفتر باشد. به او فشار نیاورید که تمام درسها را در یک سطح قرار دهد بلکه تلاش کنید در طی این سالهای طلایی استعدادهای اصلیاش را بشناسد و به موقع، به پرورش همانها بپردازد. یادتان باشد وقتی فرزندتان در تمام سالهای نوجوانی دغدغه نمره داشته باشد فراموش میکند که باید طی این سالها علایقش را نیز شناسایی کند و راهش را پیدا کند. لطفا به جای اینکه آنها را تحت فشار قرار دهید به آنها کمک کنید راه خودشان را پیدا کنند.
سخنی با دانش آموزان
این سه ماه تابستان هم مثل باقی روزهای سال آمد و رفت. حالا همین فردا، پس فردا باید کله سحر بیدار شوید، لباسهای فرم مدرسهتان را بپوشید و کوله پشتی به دوش راهی خانه دومتان شوید. نه ماه پیش روی شماست تا یک سال تحصیلی موفق را پشت سر بگذارید. فرقی نمیکند دبستانی هستید یا دبیرستانی؛ درس خواندن راه و رسم خودش را دارد و اگر از همین روزهای اول مهر درسها را قاعدهمند و اصولی بخوانید از این روزهای تکرارنشدنی لذت بیشتری هم خواهید برد. و اما راه و رسم درس خواندن:
- ۳۰ دقیقه درس،۱۰ دقیقه استراحت: حداکثر زمانی که افراد قادر هستند بر روی یک موضوع تمرکز داشته باشند، حدود سی دقیقه است بنابراین سعی کنید بعد از سی دقیقه مطالعه دقیق، حدود ده دقیقه استراحت کنید.
- بعد از غذا بلافاصله درس را شروع نکنید: برنامه درسی تان را به گونهای تنظیم کنید که چند ساعت پس از صرف غذا مطالعه را شروع کنید و از خوردن غذاهای چرب و سنگین هم خودداری کنید چرا که این غذاها جریان خون را متوجه دستگاه گوارش میکند و خونرسانی به مغز کمتر میشود و در نتیجه از قدرت تفکر و تمرکز کاسته میشود.
- برنامه خوابتان را منظم کنید: خواب کافی (نه زیاد و نه کم) سبب تقویت حافظه و فراگیری میشود. ساعتها بیداری در طول شب و نداشتن خواب کافی در طول روز، کمیت درس خواندن را زیاد میکند اما به همان اندازه از کیفیت آن میکاهد.
- درسها را مفهومی بخوانید: در هر درسی ابتدا اصل مطلب را یاد بگیرید و بعد به سراغ نکات ریزتر یا مثالهای اضافی بروید. ضمن خواندن درس به نکاتی که معلم تاکید بیشتری بر آنها داشته، دقت کنید و آنها را به وسیله مداد رنگی یا ماژیک مشخص کنید. ضمنا این نکته را هم به یاد داشته باشید که درسهای حفظی هم تا حدودی یادگرفتنی هستند و برای حفظ کردنشان بهتر است که یک سوم وقت را صرف مطالعه و خواندن کنید و دو سوم وقت باقیمانده را صرف حفظ کردن کنید، یعنی ابتدا متن درس را روخوانی کنید و بعد به حفظ آن بپردازید.
- جدول و نمودارها جزء کتاب است: یادتان باشد این جدولها و نمودارهای رنگی برای خوشگلی کتاب کشیده نشده، بلکه برای این است که شما آنها را بخوانید تا اصل مطلب را بهتر و سادهتر یاد بگیرید. معلوم نیست چرا بعضی از دانشآموزان فقط متن کتاب را خوب میخوانند و از بقیه غافل میمانند، ضمن اینکه معمولا جدولها و نمودارها برای طراحان سوال یک منبع مهم به شمار میرود.
- خلاصهنویسی کنید: یکی از بهترین راههای یادگیری و حفظ یادگرفتهها، خلاصهنویسی مخصوصا برای بچههای دبیرستانی است. گاهی خواندن چند صفحه خلاصه میتواند یادآور یک کتاب کامل باشد. شاید بگویید خلاصه نوشتن وقت زیادی را از محصل میگیرد اما یادتان باشد شما درس را یک بار خلاصه نویسی میکنید ولی میتوانید بارها از آن خلاصه استفاده کرده و کل کتاب را در مدت زمان کوتاهی دوره کنید، ضمنا بد نیست گوشهچشمی هم به کنکور داشته باشید، در روزهای نزدیک کنکور این خلاصه ها حکم فرشته نجات را دارند.
- مدرسه مشاور دارد: وقتی با دوستتان دعوا کردهاید، وقتی از دست معلم دلخورید، وقتی از دست والدین شاکی هستید، اصلا وقتی دلتان میخواهد با یکی حرف بزنید بد نیست به مشاور مدرسه هم فکر کنید، نگران نباشد مشاوران معمولا آدمهای رازداری هستند و راهکارهای بدی هم نمیدهند.